Als er ergens een risico is op een ongeval, dan is het hoog in de bergen. De lucht is ijl, de kou extreem en het kan plots gaan stormen. Verder kunnen lawines, vallende stenen en (onzichtbare) gletsjerspleten je weg kruisen. Een val, bevriezing of hoogteziekte kunnen je uiteindelijk noodlottig worden. Maar uiteraard is dat niet de bedoeling, elke klimmer wil veilig beneden en weer thuis komen. Hoe doe je dat?
De hoogste bergen op aarde zijn 8000+ meter en onze aardbol telt er veertien, alle gelegen in Azië. Ik heb het voorrecht gehad er een paar te beklimmen. Zo’n weken durende expeditie is een uitdagende missie met maandenlange voorbereiding en jarenlange training. De kans van slagen is minimaal als je zo’n project in je eentje zou ondernemen. Alleen al voor de expeditie-materialen werk je samen met diverse partners. En neem het transport van de spullen naar de voet van de berg. Dragers zijn daarbij onmisbaar. Sterker nog, geen succes zonder de dragers! Ook de bijdrage van een kok in het basiskamp is cruciaal. Ieder vervult zijn rol en alle betrokkenen zijn belangrijk.
Eenmaal onderweg op de berg met het klimteam, komt het er echt op aan. Ben je bereid om het zware werk van elkaar over te nemen, bijvoorbeeld bij het voorop gaan en spoor trappen door diepe sneeuw? Of om elkaar te helpen als iemand een slechte dag heeft of er doorheen zit? Iets overnemen uit de rugzak van de ander maakt dan dat je samen verder komt. Hoe kun je de zwakste schakel versterken, daar gaat het om.
Naarmate we hoger komen worden de omstandigheden uitdagender. Je wordt genadeloos met jezelf en met elkaar geconfronteerd. Dan blijkt haarfijn of we werkelijk hetzelfde doel hebben. En of je erin gelooft en ervoor wilt gaan. Of er werkelijk vertrouwen is. Of je kunt omgaan met constante tegenwind en veranderingen. Dat vraagt veerkracht, professionaliteit en het overbruggen van verschillen. Temeer daar we vaak de krachten bundelen met andere teams in de laatste fase van de beklimming. Dat vraagt om teamwork waarbij je over je eigen schaduw heen kunt stappen en het gemeenschappelijke belang voor laat gaan. Werkelijk samenwerken dus. Maar makkelijk is dat niet!
Wat maakt dat je alles uit de samenwerking haalt en het hoogst haalbare bereikt? Op 14 april trek ik tijdens het Nationaal Verkeersveiligheidscongres de parallellen naar de praktijk. Graag neem ik je met beelden, dilemma’s en mijn ervaringen mee op expeditie.
